Szczegółowe instrukcje przygotowania do badań

Szczegółowe instrukcje przygotowania do badań

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kępnie
Centralne Laboratorium Analityczne                                                      

 K a r t a   I n f o r m a c y j n a:     Dobowa Zbiórka  Moczu  (DZM)

Zbieranie moczu rozpoczynamy drugą poranną porcją a kończymy pierwszą poranną następnego dnia.

     

Przed rozpoczęciem DZM należy dokładnie umyć zewnętrzne narządy moczowo-płciowe stosując wodę i łagodne mydło. Unikać środków odkażających.
Zbiórkę rozpoczynamy o określonej godzinie np. 7.00 od opróżnienia pęcherza moczowego do ubikacji
Każda następna porcja moczu jest włączona do badania i musi być w całości oddana do  przeznaczonego do tego pojemnika - najlepiej jednorazowego użytku
Pojemnik/ pojemniki z moczem należy przechowywać w ciemności, w temp. lodówki
Dokładnie po 24 godzinach od rozpoczęcia zbiórki tj. o godz. 7.00 następnego dnia, należy oddać ostatnią porcję moczu do pojemnika - bez względu na to czy odczuwamy parcie, czy nie
Pojemnik/ pojemniki z całym zebranym moczem należy opisać (imię, nazwisko, data i godz. rozpoczęcia zbiórki) i dostarczyć do Laboratorium w ciągu 1 godz. od zakończenia zbiórki  lub
Jeżeli wielkość pojemnika ze zbiórką moczu na to pozwala, należy najpierw odczytać objętość całego zebranego moczu na skali pojemnika, potem bardzo dokładnie wymieszać całą zawartość moczu i przelać ok. 50-100 ml moczu do standardowego pojemnika na ogólne badanie moczu.
Pojemnik opisać  (koniecznie podać informację o objętości całego zebranego moczu) i tylko tą próbkę moczu dostarczyć  do Laboratorium.

 

    Uwaga!
    Od przestrzegania  ww.  zasad  zależy  dokładność  i wiarygodność uzyskanych  wyników.

 

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kępnie

            Centralne Laboratorium Analityczne                                                     

 

     K a r t a   I n f o r m a c y j n a:     Mocz na badanie Liczby Addisa

 

Przed rozpoczęciem DZM należy dokładnie umyć zewnętrzne narządy moczowo-płciowe stosując wodę i łagodne mydło. Unikać środków odkażających.
rozpoczynamy o określonej godzinie np. 19.00 od opróżnienia pęcherza moczowego do ubikacji
Każda następna porcja moczu jest włączona do badania i musi być w całości oddana do przeznaczonego do tego pojemnika - najlepiej jednorazowego użytku
Pojemnik/ pojemniki z moczem należy przechowywać  w ciemności, w temp. lodówki
Dokładnie po 12 godzinach od rozpoczęcia zbiórki tj. o godz. 7.00 następnego dnia, należy oddać ostatnią porcję moczu do pojemnika  -  bez względu na to czy odczuwamy parcie, czy nie
Pojemnik/pojemniki z całym zebranym moczem należy opisać (imię, nazwisko, data i godz. rozpoczęcia zbiórki)  i dostarczyć do Laboratorium w ciągu 1 godz. od zakończenia zbiórki

 

  Uwaga!  

  Od przestrzegania  ww.  zasad  zależy  dokładność i wiarygodność uzyskanych  wyników.


Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kępnie

              Centralne Laboratorium Analityczne

                                  

    K a r t a   I n f o r m a c y j n a:  Badanie ogólne moczu    (Przygotowanie pacjenta i pobranie próbki)

 

1.  Przed planowanym badaniem moczu:

     - nie zaleca się skrajnego ograniczania ani zwiększonego przyjmowania płynów
     - przynajmniej 1 dzień należy powstrzymać się od stosunków płciowych
     - należy unikać znacznego wysiłku fizycznego i długotrwałych marszów
     - nie należy wykonywać badania przy krwawieniu miesięcznym kobiet, dwa dni przed i dwa po krwawieniu

 

2.  Do badania zaleca się pierwszą poranną próbkę moczu pobraną:

     - po nocnym odpoczynku, który odbywał się w pozycji leżącej
     - przed posiłkiem i przed wysiłkiem
     - po inkubacji moczu w pęcherzu co najmniej 4 godziny (najlepiej ok. 8 godz.)

 Nocne opróżnianie pęcherza i gromadzenie moczu w pęcherzu poniżej 4 godzin, to najczęstsze źródło wyników fałszywie ujemnych

 3.  Przed oddaniem moczu należy dokładnie umyć zewnętrzne narządy moczowo-płciowe stosując wodę i łagodnemydło. Unikać środków odkażających.

 4.  Mocz pobiera się ze środkowego strumienia (zalegające w cewce bakterie oraz nabłonki są wymywane przez pierwszy strumień moczu i mogą fałszować wyniki  badań). Wyjątek: badanie w kierunku Chlamydia trachomatis – pobieramy mocz z pierwszego strumienia

 5.  Mocz pobiera się do plastikowego pojemnika jednorazowego użytku, w ilości 50 - 100 ml

     - pojemnik należy dokładnie zakręcić i podpisać
     - dostarczyć do Laboratorium w ciągu 1 godz. Jeżeli nie jest to możliwe, mocz przechowywać w temp. lodówki

   (aby zapobiec zmianom destrukcyjnym elementów morfotycznych moczu).

       Mocz przechowywany powyżej 2 godz. jest obarczony błędem.

6.  Mocz od małych dzieci pobiera się do specjalnych woreczków – instrukcja w opakowaniu.

7.  Przygodna próbka moczu (o innej porze, z kolejnej mikcji) jest zwykle wykorzystywana do badań ze wskazań doraźnych.

     Z uwagi na gromadzenie moczu w pęcherzu krócej niż 4 godz. materiał jest źródłem wyników fałszywie ujemnych.

 

    Uwaga!    

    Od przestrzegania  ww.  zasad  zależy  dokładność  i wiarygodność uzyskanych  wyników

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kępnie

                Centralne Laboratorium Analityczne                                                     

 

K a r t a   I n f o r m a c y j n a:

Badanie mikrobiologiczne moczu – zasady pobierania moczu dla mężczyzn

 

   Pobieranie moczu do jałowego pojemnika

    - umyć ręce wodą i mydłem, osuszyć ręcznikiem jednorazowym
    - całkowicie ściągnąć napletek i umyć żołądź prącia wodą i mydłem - co najmniej 2x    nie wycierać !
    - oddać pierwszą partię moczu do ubikacji, a następnie nie przerywając strumienia,   pobrać  ok. 5 –50 ml moczu bezpośrednio do jałowego, jednorazowego            pojemnika
    - pojemnik i nakrętkę trzymać tak, aby nie dotykać ich wnętrza ani obrzeża;  natychmiast  po oddaniu moczu pojemnik zamknąć
    - pojemnik dostarczyć do laboratorium w czasie  do 2 godz. (w temp. pokojowej)  lub  do 4 godz. (przechowując w temp. lodówki).        

          

  Pobieranie moczu do zestawu transportowo – wzrostowego typu „Uromedium”  :

    - zabiegi higieniczne – wykonać jak wyżej
    - po oddaniu moczu do jałowego pojemnika z zestawu, zanurzyć w nim płytkę z podłożami tak, aby bcała płytka została dokładnie obmyta moczem
    - po kilku sek. płytkę wyjąć, mocz wylać z pojemnika,  a płytkę ponownie  włożyć do pustego pojemnika i dokładnie zakręcić                                                                   
    - jeśli ilość moczu jest niewystarczająca do całkowitego zanurzenia płytki,  można moczem z pojemnika polać płytkę, dokładnie po obu jej stronach
    - można dokonać posiewu, oddając mocz bezpośrednio na płytkę (obie strony)  uważając, aby zbyt silny strumień moczu nie uszkodził podłóż

    mocz pobrany  do zestawu transport. można przechowywać maksymalnie 48 godzin  w temperaturze pokojowej                                                                              

              

                          Bez względu na metodę posiewu - należy pamiętać o zasadzie „im prędzej tym lepiej”

 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kępnie

               Centralne Laboratorium Analityczne                                                     

 

K a r t a   I n f o r m a c y j n a:

Badanie mikrobiologiczne moczu – zasady pobierania moczu dla kobiet

 

    - umyć ręce wodą z mydłem, osuszyć ręcznikiem jednorazowym
    - dokładnie umyć okolice krocza wodą i mydłem – rozchylić wargi sromowe i używając gazików wody i mydła, kilka razy umyć srom, zawsze w kierunku: od                  przodu do tyłu.  
    - za każdym razem zmieniać gazik  i spłukać wodą, można korzystać z prysznica. Nie wycierać!
    - pierwszą partię moczu oddać do ubikacji, a następnie nie przerywając strumienia pobrać ok. 5–50 ml  bezpośrednio do jałowego, jednorazowego pojemnika
    - pojemnik i nakrętkę trzymać tak, aby nie dotykać ich wnętrza ani obrzeża;  natychmiast  po oddaniu moczu pojemnik zamknąć
    - pojemnik dostarczyć do laboratorium w czasie  do 2 godz. (w temp. pokojowej)  lub  do 4 godz. (przechowując w temp. lodówki).

 

          Pobieranie moczu do zestawu transportowo – wzrostowego typu „Uromedium” :

    - zabiegi higieniczne –  wykonać jak wyżej
    - po oddaniu moczu do jałowego pojemnika z zestawu, zanurzyć w nim płytkę z podłożami tak,  zostały one dokładnie obmyte moczem
    - po kilku sek. płytkę wyjąć, mocz wylać z pojemnika,  a płytkę ponownie  włożyć do pustego pojemnika i dokładnie zakręcić
    - jeśli ilość moczu jest niewystarczająca do całkowitego zanurzenia płytki,  można moczem z pojemnika płytkę, dokładnie po obu jej stronach,
    - można dokonać posiewu, oddając mocz bezpośrednio na płytkę (obie strony) uważając, aby zbyt silny strumień moczu nie uszkodził podłóż

 

    mocz pobrany do zestawu transport. można przechowywać maksymalnie 48 godzin w temperaturze pokojowej         

                         

                      Bez względu na metodę posiewu - należy pamiętać o zasadzie „im prędzej tym lepiej”


Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kępnie

                Centralne Laboratorium Analityczne                                                     

 
K a r t a   I n f o r m a c y j n a:

Badania mikrobiologiczne moczu -  zasady pobierania moczu od niemowląt i małych dzieci

 

    - osoba pobierająca musi umyć dokładnie ręce wodą i mydłem oraz osuszyć je ręcznikiem jednorazowym                                                                                                
    - należy rozchylić nóżki dziecka, następnie używając kilkakrotnie zmienianych gazików    dokładnie umyć  okolice cewki moczowej (u chłopców ściągnąć                       napletek),  sromu, odbytu i fałdek skórnych osuszyć ręcznikiem jednorazowym.                                                                          
    - przy myciu i wycieraniu zachować kierunek : od przodu do tyłu!
    - kilka razy opłukać okolice cewki świeżo przegotowaną, ciepłą wodą – zawsze od przodu do tyłu
    - jeżeli to możliwe, postarać się aby dziecko oddało mocz bezpośrednio do jałowego pojemnika.

                  Można stosować delikatne prowokacje np. po napojeniu i umyciu wykonać dziecku masaż plecków od góry do dołu;

                  u starszego –kilkumiesięcznego dziecka - szybko i na krótko oziębić stopki np. o umywalkę.

    jeżeli ww. uzyskanie moczu jest niemożliwe, należy przykleić jałowy woreczek,   nie dotykając jego wnętrza ani brzegów otworu;

 

    woreczek może być przyklejony maksymalnie 4 godziny, natychmiast po oddaniu moczu woreczek odkleić
    woreczek zamknąć nie dotykając wewnętrznej powierzchni i brzegów otworu,
    woreczek  dostarczyć do laboratorium w czasie  do 2 godz. (w temp. pokojowej)  lub  do 4 godz. (przechowując w temp. lodówki).          
    nie wolno przelewać moczu oddanego do nocnika, ani też pozostawiać przyklejonego woreczka  bez stałej obserwacji  

                                     

                          Bez względu na metodę posiewu - należy pamiętać o zasadzie „im prędzej tym lepiej”

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kępnie                               K a r t a   I n f o r m a c y j n a   

              Centralne Laboratorium Analityczne

                                                     

Ogólne zasady przygotowania pacjenta przed badaniem laboratoryjnym

 

   Jeżeli jest to możliwe i nie związane ze szczególnymi wskazaniami, krew powinno pobierać się

   w warunkach standardowych:

 
             -  rano tj.  w godzinach:   7.00 – 9.00
             -  na czczo tj. po ok. 10 -12  godzinach od ostatniego posiłku
             -  po minimum 8 godzinach wypoczynku i zmniejszonej aktywności fizycznej przed pobraniem (pacjent jest wypoczęty i spokojny)
             -  przed wdrożeniem procedur diagnostycznych i leczniczych, mogących wprowadzić interferencje
             -  przed przyjęciem leków mogących mieć wpływ na badania (o ile to możliwe)
             -  w przypadku terapii monitorowanej  próbkę pobiera się przed podaniem następnej dawki  (faza stabilizacji stężenia)  lub w fazie maksymalnego                                 stężenia leku (godzinę wskazuje lekarz)
             -  pozycja siedząca  – najlepiej od ok. 10-15 minut przed badaniem (nie dotyczy pacjentów leżących)
             -  w przypadku badań innych niż rutynowe wskazana jest konsultacja z pracownikiem laboratorium

 

    Uwaga!     Od przestrzegania  ww.  zasad  zależy  dokładność  i wiarygodność uzyskanych  wyników.
                      Normy są ustalane dla warunków standardowych.  Każde odstępstwo od ww.  warunków powoduje,
                      że wynik tylko orientacyjnie można porównać do normy.

 

 

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kępnie                                  K a r t a   I n f o r m a c y j n a   

              Centralne Laboratorium Analityczne

                                                     

Ogólne zasady przygotowania pacjenta przed badaniem mikrobiologicznym

 

   Jeżeli jest to możliwe i nie związane ze szczególnymi wskazaniami, materiał do badań mikrobiologicznych
   powinno pobierać się z zachowaniem następujących zasad:

 

  -  wymazy z gardła / nosa / jamy ustnej / języka -  pobierać na czczo (po przerwie ok. 8 godz. w jedzeniu i piciu),
     bez higieny jamy ustnej

  -  wymazy ze skóry /zmian skórnych /ran /worka spojówkowego /dróg rodnych  i in. -  pobierać przed zastosowaniem środków
     odkażających (maści, płyny, krople do oczu, czopki itd.) lub z zachowaniem 10- 12 godzin przerwy od ostatniego użycia

   -  przed rozpoczęciem antybiotykoterapii   (o ile to możliwe)

   -  przed przyjęciem innych leków  mających wpływ na badanie np. tabletki do ssania, środki odkażające w płynie, czopki

   -  w przypadku kontroli w trakcie leczenia próbkę pobiera się przed podaniem następnej dawki leku

   -  w przypadku kontroli po leczeniu próbkę pobiera się po upływie minimum 3 dób od przyjęcia ostatniej dawki leku

   -  w przypadku kolejnego badania należy znać nazwę poprzednio stosowanego antybiotyku

   -  wymaz pobrany na zewnątrz laboratorium (gabinety lekarskie) należy jak najszybciej dostarczyć do laboratorium

     (producent dla wymazówek z podłożem transportowym dopuszcza czas do 48 godz. w temp. pokojowej

  -  badanie mikrobiologiczne moczu -  odrębne karty informacyjne

  -  przypadku niejasności wskazana jest konsultacja z mikrobiologiem

 

                       Uwaga!   Od przestrzegania  ww.  zasad  zależy  dokładność  i wiarygodność uzyskanych  wyników.

 

 

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kępnie                                        K a r t a   I n f o r m a c y j n a   

              Centralne Laboratorium Analityczne

                                                     

Prolaktyna i Test dynamiczny z metoklopramidem

 Z a s a d y   p r z y g o t o w a n i a   p a c j e n t a

 

       Badania Prolaktyny / Test z Metoklopramidem – najlepiej wykonać w lutealnej fazie cyklu miesiączk.

                                                                            (tj. druga połowa cyklu miesiączkowego)

 

  Uwaga:   • stres, • mechaniczne drażnienie brodawek piersiowych oraz • duży wysiłek fizyczny i

                 • umysłowy mogą istotnie zawyżać poziom prolaktyny

 

Pacjent przed rozpoczęciem badania powinien unikać ww. czynników pobudzających wydzielanie prolaktyny, co ma zasadnicze znaczenie dla wiarygodności wyników.

Badanie powinno rozpocząć się o godz. 8.00 – 9.30                

 

•   I pobranie krwi na czczo

•   pacjent przyjmuje 1 tabletkę Metoclopramid 10 mg, popija niewielką ilością wody

•   oczekując na kolejne pobranie krwi pacjent odpoczywa, nic nie je, nie pije i nie pali

•   II pobranie krwi dokładnie po 2 godz. od przyjęcia tabletki

•   o ile zlecenie tego wymaga, dodatkowo pobiera się krew  po 1 godz. od przyjęcia leku

 

Uwaga!    Od przestrzegania ww. zasad zależy dokładność i wiarygodność uzyskanych wyników.

 

 

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kępnie                                        K a r t a   I n f o r m a c y j n a   

              Centralne Laboratorium Analityczne

                                                     

Doustny Test Tolerancji Glukozy (tzw. „krzywa cukrowa”)

 Z a s a d y   p r z y g o t o w a n i a   p a c j e n t a

     

    co najmniej przez 3 dni – normalna dieta,  tj. ok. 150-200g węglowodanów na dobę
    normalna aktywność fizyczna
    co najmniej 12 godz. przed badaniem nie należy palić, pić kawy, herbaty, alkoholu
    co najmniej 3–dniowa przerwa od zakończenia menstruacji
    co najmniej 14-dniowy odstęp od zakończenia ostrej choroby
    co najmniej 3 dni przed badaniem  – odstawienie leków zaburzających wynik badania (o ile to możliwe,  wskazana konsultacja z lekarzem):  amiodaron, beta-blokery, kortykosteroidy, doustne środki antykoncepcyjne,  niesteroidowe leki przeciw-reumatyczne, leki moczopędne,  leki przeczyszczające, benzodiazepiny, salicylany, leki psychotropowe,   pentamidyna, inhibitory monoaminooksydazy, kwas nikotynowy, izoniazyd, rezerpina)

 

W dniu badania:

     I pobranie krwi rano, na czczo   
       oznaczenie poziomu glukozy, który decyduje o dalszym przebiegu badania
       pacjent w ciągu 5 min. wypija podany roztwór glukozy   
       oczekując na kolejne pobranie krwi pacjent pozostaje bez jedzenia, picia, palenia tytoniu, bez wysiłku  fizycznego i stresu – czyli tych czynników, które bezpośrednio wpływają na poziom glukozy.
    II pobranie krwi  dokładnie po 1 godz. od przyjęcia glukozy - o ile zlecenie wymaga poziomu glukozy po 1 godz.
    III pobranie krwi  dokładnie po 2 godz. od przyjęcia glukozy

 

Uwaga!    Od przestrzegania ww. zasad zależy dokładność i wiarygodność uzyskanych wyników.